فسخ نکاح

اسباب انحلال عقد نکاح سه مورد میباشد:

• طلاق
• فسخ نکاح
• بذل مدت درعقد منقطع

تفاوت طلاق و فسخ نکاح

درست است طلاق و فسخ نکاح هر دو موجب انحلال ازدواج هستند اما آثار حقوقی این دو با هم متفاوت است که درذیل به تفاوتهای این دو(فسخ و طلاق)اشاره میکنیم.

اول:طلاق مختص عقد دائم است ولی فسخ نکاح در هر دو مورد نکاح دائم و موقت را شامل میشود.

دوم:طلاق به موجب قانون حق و اختیار مرد است  اما فسخ نکاح هم برای زن  و هم برای مرد است.

سوم:اگر طلاق قبل از نزدیکی واقع شود زن مستحق نصف مهر است اما در فسخ نکاح اگر فسخ قبل از نزدیکی واقع شود زن حق مهر ندارد مگر اینکه قبل از نزدیکی به علت عنن باشد که در این صورت زن مستحق نصف مهریه است.

آیا میخواهید خیلی سریع به وکیل متصل شوید؟

برای دریافت مشاوره و قبول وکالت می توانید با شماره زیر از طریق واتساپ، تلگرام یا تماس تلفنی با ما ارتباط بگیرید

تلگرام واتساپ ارتباط از طریق پیامک ۰۹۱۲۶۸۶۳۴۸۲

چهارم:تشریفات مربوط به اجرای صیغه طلاق (مانند دو شاهد مرد،نبودن زن در دوره نفاس و حیض  و یا طهر مواقعه)در فسخ نکاح وجود ندارد.

پنجم:در طلاق رجعی در دوران عده مرد حق رجوع دارد ولی حق رجوع وجود ندارد و نیازمند عقد نکاح جدید است.

ششم:اگر زن وشوهری سه بار از هم طلاق بگیرند پس از سه بار زن باید با مرد دیگری ازدواج کند و طلاق بگیرد و پس از طلاق دوباره زن و شوهر میتوانند دوباره ازدواج کنند.اما در فسخ نکاح حرمت ایجاد نمیشود.

مواردیکه حق فسخ برای طرفین ایجاد میکند به دو دسته تقسیم میشوند یعنی یک سری عیوب اگر در مرد وجود داشته باشد زن حق فسخ دارد و یک سری عیوب هم اگر در زن وجود داشته باشد مرد حق فسخ نکاح دارد.

عیوب مرد که به زن حق فسخ میدهد

• عنن: عدم توانایی  مرد در ایجاد روابط زناشویی(به شرط اینکه حتی یک بار هم عمل زناشویی انجام نداده باشد.
• حضا: اخته بودن مرد
• مقطوع بودن آلت تناسلی به قدری که قادر به عمل زناشویی نباشد.

در عنن مشروط به این است که بعد از یکسال از تاریخ رجوع  زن به حاکم رفع شود.

عیوب زن که برای مرد حق فسخ ایجاد میکند:

• قرن
• جذام
• برص: نوعی بیماری پوستی که باعث ایجاد لکه های سفید در بدن میشه.
• افضا
• زمین گیری
• نابینایی از دو چشم

نکته:اگر به وسیله روش های درمانی یا جراحی این عیوب درمان شوند حق فسخ مبنای خود را از دست داده و ساقط میشود.

نکته مهم:جنون عیب مشترکی است که چه در زن و چه در مرد وجود داشته باشد برای طرف مقابل حق فسخ ایجاد مسکند اعم از اینکه جنون مستمر یا ادواری باشد اما باید استقرار داشته باشد اما نکته مهم این است که جنون زن اگر بعد از عقد نکاح ایجاد شود مرد حق فسخ ندارد اما جنون مرد چه قبل و چه بعد ازدواج برای زن حق فسخ ایجاد میکند.

شرایط اعمال حق فسخ

• طرفی که به حق فسخ استناد میکند در زمان عقد نکاح عالم به آن نبوده باشد و بعد از ازدواج متوجه شود.
• خیار فسخ فوری است یعنی فردی که متوجه عیب میشود  در زمانی که عرفا فوریت خوانده میشود اقدام به فسخ نماید.
• فرد بداند که حق فسخ دارد و خیار فسخ هم فوری است.یعنی کسی که حق فسخ دارد اولا بداند که به موجب عیب همسر حق برهم زدن عقد را داشته و باید با فوریت اقدام میکرد.
• ادعای جهل به قانون و داشتن حق فسخ و فوریت آن از فرد پذیرفته میشود اما باید آن را اثبات نماید.

فسخ نکاح به دلیل فریب در ازدواج

یکی از موارد مهم که به طرفین حق فسخ میدهد فریب در ازدواج میباشد با این توضیح که یکی از زوجین شرایط یا صفتی رادر خود ظاهرا نشان دهد که فاقد آن است و این صفت و یا شرط،شرط مبنایی ازدواج برای طرف مقابل بوده باشد بنابراین تدلیس در صورتی موجب خیار فسخ است که یا باعث مخفی ماندن یکی از عیوب گردد یا سبب نمایاندن صفتی شود که وجود آن مورد قصد طرف مقابل بوده است بدین شرح که صفت در هنگام عقد تصریح شده باشد یا عقد مبنای آن واقع شود.

مثلا آقایی که با خانم دوشیزه ازدواج میکند مبنای ازدواج حتی اگر تصریح نشود بر باکره بودن خانم هست بنابراین اگر فریبی در این خصوص صورت بگیرد یا زوجه به هر دلیلی فاقد این وصف باشد حق فسخ ایجاد میکند یا خانمی بر مبنای اینکه آقا شغل یا موقعیت اجتماعی خاصی دارد با او ازدواج کرده باشد بعدا معلوم شود که آقا در این خصوص متوسل به فریب طرف مقابل شده برای خانم حق فسخ ایجاد میکند.

ثبت رسمی فسخ نکاح

اول باید فسخ نکاح توسط دادگاه بررسی شده و حکم لازم در این خصوص صادر شود و پس از صدور حکم،فسخ نکاح باید در دفاتر ازدواج و طلاق ثبت گردد.

مهریه در فسخ نکاح

اگر فسخ نکاح قبل از نزدیکی باشد زن حق مهر ندارد اما در صورتیکه فسخ به علت عنن مرد باشد زن مستحق نصف مهریه است.

اما اگر فسخ بعد از نزدیکی باشد زن مستحق همه مهریه است در این بین یک نظر اختلافی هم بین حقوقدانان وجود دارد که اگر فسخ نکاح به دلیل تدلیس  زن واقع شود در هیچ حالتی چه قبل از نزدیکی  و چه بعد از نزدیکی مهریه به زن تعلق نمیگیرد.

شباهت های فسخ نکاح و طلاق

• هم طلاق و هم فسخ نکاح هر دو از موجبات انحلال نکاح هست.
• هر دو عمل حقوقی یکجانبه(ایقاع )هستند
• احکام راجع به عده آنها یکسان است.

عده در فسخ نکاح

در نکاح دائم:عده فسخ نکاح سه طهر (پاکی)است مگر اینکه زن با اقتضای سن ،عادت زنانگی نبیند.(یعنی در سن باروری باشد،دوران یائسگی نباشد،اما عادت زنانگی نداشته باشد) در این صورت عده ی او سه ماه است.

در نکاح منقطع:عده فسخ نکاح و بذل مدت در نکاح  منقطع دو طهر است مگر اینکه زن با اقتضای سن عادت زنانگی نداشته باشد که در این صورت چهل و پنج روز است.

عده زن باردار: عده ی طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضا آن در مورد زن حامله تا وضع حمل است.