حجر به معنای محرومیت شخص از انجام بعضی کارهاست.در حقوق و از نظر قانون همه افراد حق دارند از حقوقی برخوردار باشند که به آن اهلیت تمتع گفت میشود.
یعنی صلاحیت دارا بودن حق امابعضی افراد به خاطر شرایط خاصی که دارند حق اجرای بعضی از حقوق و استفاده از آنها را که اصطلاحا اهلیت استیفا گفته میشود را ندارند.
محجور کیست؟
شخصی که اهلیت استیفا(یعنی اعمال و اجرای حق را ندراد) به وی محجور گفته میشود بنابراین محجور کسی است که به علت نقص یا فقدان اهلیت نمیتواند اعمال حقوقی خود را انجام دهد.
آیا میخواهید خیلی سریع به وکیل متصل شوید؟
انواع حجر
حجر عام:افرادی که در این دسته قرار میگیرند نمیتوانند مستقلا در هیچ یک ازامور حقوقی خود عمل کند و حتما نیاز به یک ولی،وصی و یا قیم دارند.
حجر خاص:افرادی که در این دسته قرار میگیرند در برخی امور حقوقی مستقلا میتوانند عمل نمایند اما در برخی دیگر از امور حقوقی که اصولا امور مالی است مستقلا حق عمل ندارند.
انواع محجورین از نظر قانون
- صغیر:صغیر یعنی کسی که به سن رشد نرسیده است که دو دسته هستند:
صغیر غیر ممیز:به کودکی که قوه تشخیص خوب و بد را ندارد صغیر غیر ممیز میگویند که معمولا به کودکان تا سن ۷ سالگی صغیر غیر ممیز گفته میشودد.
و اعمال حقوقی این دستمزد از نظر قانون باطل است.
صغیر ممیز:به فردیکه هنوز به سن رشد (۱۸سالگی)نرسیده است ولی قوه تشخیص خوب و بد را دارد و میتواند اعمال حقوقی خود را با اذن ولی وصی یا قیم انجام دهد. بنابراین اعمال حقوقی این دسته بدون اذن ولی وصی و ثیم باطل نیست بلکهغیر نافذ است.
- سفیه:سفیه کسی است که تصرفات وی در امور مالی خود عاقلانه نیست بنابراین حتما فردی باید بر امور مالی او نظارت کند.
- مجنون:مجنون کسی است که قوه عقل و تشخیص ندارد و قوه ادراک وی دچار اختلال است البته جنون دارای درجاتی است اما جنون با هر میزان و درجه ای که باشد از موجبات صدور حکم حجر میباشد.
مجنون دائمی :فردی که به طور مستمر دارای اختلال عقلانی است.
مجنون ادواری:فردی که در دوره هایی فاقد قوه عقل و ادراک سالم است و در دوره هایی نیز از نظر عقلانی سالم باشد.
وضعیت معاملات محجورین از نظر قانونی
معاملات باطل: معاملات مجنون دائمی مجنون ادواری در دوره جنون و صغیر غیر ممیز باطل هستند.
معاملات غیرنافذ: معاملات سفیه و معاملات صغیر ممیز غیرنافذ است یعنی اساس معامله صحیح استولی وقتی معامله دارای نفوذ است یعنی اساس معامله صحیح است ولی وقتی معامله دارای نفوذ و اثر میشود که ولی وصی و یا قیم آن را تنفیذ نمایند.
صدور حکم حجر و دادگاه صالح جهت رسیدگی
طبق قانون حمایت از خانواده مصوب۹۲ دادگاه صالح جهت رسیدگی به حجر و صدور حکم حجر دادگاه خانواده در حوزه اقامتگاه محرز میباشد.
به طور کلی هر ذی نفع میتواند از دادگاه تقاضای رسیدگی و صدور حکم حجر نماید و دادستان نیز در صورت اطلاع از موضوع صلاحیت درخواست رسیدگی در این خصوص را دارد.
دادگاه تشخیص حجر را به پزشکی قانونی محول میکند،کارشناس پزشکی قانونی پس از بررسی موضوع نظر خود را ضمن یک گزارش به دادگاه تقدیم میکند.
اگر کارشناس محجوریت شخص را تایید کند دادگاه حکم حجر وی را صادر میکند.
در این صورت اگر شخص ولی یا قیم نداشته باشد دادگاه برای او قیم نیز تعیین میکند حکم حجر صادر شده توسط دادگاه قابل اعتراض است و افراد ذی نفع میتوانند نسبت به آن اعتراض کنند.
حکم حجر از زمان صدور آثار خود را ایجاد میکند اما اگر مشخص شود که علت حجر قبل از صدور حکم ایجاد شده است حکم حجر از آن زمان اثر میگذارد مثلا تمامی معاملات فرد محجور از زمان شروع حجر وی که به اثبات رسیده است باطل میشود.
در صورت از بین رفتن دلایل حجر ولی یا قیم محجور میتواند از دادگاه درخواسعت رفع حجر وی را درخواست کند.
آیا افراد زیر ۱۸ سال میتوانند از دادگاه تقاضای صدور حکم رشد نمایند؟
بله اگر صغیر ممیز به تشخیص دادگاه رشسد محسوب شود حکم رشد برای وی صادر میشود. این شخص مستقلا میتواند در اموال و در اشیاهای خود تصرف نماید و شخصا مسئول اعمال خود میباشد و هیچ یک از اولیا و مراقبین و سرپرستان دیگر مسئولیت او را بر عهده ندارند.
می توانید مطلب را به اشتراک بگذارید
مطالب مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید