به محض وقوع عقد ازدواج حقوق و تکالیفی برای زوجین ایجاد میشود که یکی از تکالیف زن در عقد نکاح که طبق قانون زوج ملزم به آن میشود تمکین است.
تمکین به طور کلی یعنی پذیرش ریاست مرد بر خانواده و انجام وظایف همسری در مقابل او
انواع تمکین در قانون
تمکین عام: به معنی پذیرش ریاست مرد بر خانواده و رعایت لوازم این ریاست از قبیل حق انتخاب محل سکونت، ولایت بر فرزندان و اداره امور خانواده که طبق قانون بر عهده ی مردمی باشد و تکلیف زن به حسن معاشرت در زندگی زناشویی است.
تمکین خاص:یعنی تامین نیاز های جنسی متعارف همسر بر طبق شرع و قانون
آثار عدم تمکین زن
اول:از نظر قانون،زنی که تمکین نمیکند(چه عام چه خاص)ناشزه محسوب شده و در صورت اثبات ناشزه بودن زوجه اولین اثر قانونی آن اسقاط حق نفقه ی زوجه میباشد.
دوم:دومین اثری که بر عدم تمکین زن ایجاد میشود سقوط شرط تنصیف دارایی است بنابراین درصورتیکه زوج شرط تنصیف دارایی چاپی در سند نکاح را درضمن عقد نکاح امضا کرده باشد هرگاه بخواهد زن خود را طلاق دهد تا نصف دارایی کسب شده باد از اردواج به زوجه تعلق میگیرد اما درصورتیکه زن از نظر دادگاه ناشزه شناخته شده باشد این شرط اسقاط گردیده و برای وی قابل اعمال نیست.
سوم:درصورتیکه زن تمکین نکند و توسط دادگاه حکم الزام به تمکین زوجه صادر و قطعی شده باشد و زن حکم دادگاه را اجرا ننماید و با مراجعه مجدد زوج به دادگاه و گرفتن حکم الزام به تمکین و قطعیت آن مرد میتواند از دادگاه تقاضای اجازه ازدواج مجدد نماید و با کسب اجازه از دادگاه بدون اجازه زن مجددا ازدواج کرده و اقدام به ثبت آن نماید.
بنابراین به طور خلاصه میتوان گفت آثار عدم تمکین(نشوز زن) به این شرح است:
اول :عدم تعلق نفقه به وی
دوم:سقوط شرط تنصیف دارایی در خصوص وی
سوم:امکان ازدواج مجدد زوج بدون اجازه همسر و با اجازه دادگاه
در چه مواردی زن مکلف به تمکین نیست؟
تکلیف زن به تمکین وظیفه ی قانونی و شرعی پی میباشد اما این وظیفه مطلق و بی قیدو شرط نیست بلکه در مواردی طبق شرع و قانون زن مکلف به تمکسن نیست و در صورت تحقق این قیدو شرایط و عدم تمکین زن،وی ناشزه نبوده و آثار نشوز بر وی بار نمیشود.
مواردی که زن مکلف به تمکین عام و خاص نیست به شرح ذیل است
اول:درصورتیکه هنگام عقد ازدواج یا پس از آن حق تعیین محل سکونت به زوجه داده شود و اختیار تعیین مسکن با زوجه میباشد و وی تکلیفی به تبعیت از مرد برای زندگی در محل انتخابی مرد نیست.
دوم:عدم تمکین خاص زن به دلیل بیماریهای مقاربتی مرد باشد که در این مورد با ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی به صراحت بیان کرده است((هرگاه شوهر بعد از عقد میتلا به یکی از امراض مقاربتی گردد،زن حق خواهد داشت که از نزدیکی با او امتناع نماید و امتناع به علت مزبور مانع حق نفقه نخواهد بود))
سوم:زن به دلیل شرعی مانند بیماری و دوران …از تمکین خاص امتناع نماید ناشزه محسوب نمیشود.
چهارم: درصورتیکه زن اثبات نماید که بودن در منزل مشترک موجب خوف،ضرر جانی و..برای زن است دادگاه به زن اجازه اختیار مسکن علی حده خواهد کرد در اینصورت زن ناشزه محسوب نمیشود و نفقه نیز برعهده مرد ثابت است
پنجم:درصورتیکه زن از حق حبس مقرر در ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی استفاده نماید به این شکل که تا مهر به او تسلیم نشده از ایفا وظایف زناشویی درمقابل همسر امتناع نماید که این نیز نشوز محسوب نمیشود و آثار نشوز بر زوجه بار نمیشود.
الزام به تمکین چیست و ضمانت اجرای آن چگونه است؟
درمواردی که زن تمکین عام یا خاص ندارد و مرد از دادگاه تقاضای الزام به تمکین زن را مطرح مینماید دادگاه در این خصوص وارد رسیدگی شده و رای مقتضی صادر میکند به این صورت که اکر زوج را محق تشخیص دهد رای به الزام تمکین زوجه صادر مینماید . بنابراین الزام به تمکین به این معنی نیست که زن را به اجبار به محل زندگی مشترک ببرند بلکه درصورت عدم انجام حکم دادگاه آثار قانونی نشوز بر وی بار میشود.
مراحل دادخواست الزام به تمکین
اول:ارسال اظهار نامه برای زوجه و درخواست از وی جهت تمکین عام یا خاص
دوم:ثبت دادخواست الزام به تمکین از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
سوم:تعیین وقت رسیدگی توسط دادگاه و ابلاغ به زوجین
چهارم:تشکیل جلسه رسیدگی و صدور رای مقتضی در این زمینه
پنجم:فرصت بیست روزه تجدید نظر خواهی از زمان ابلاغ رای
ششم:سپری شدن موعد تجدید نظر و یا رسیدگی توسط دادگاه تجدیدنظر و قطعیت رای
آیا میخواهید خیلی سریع به وکیل متصل شوید؟
مدارک لازم جهت دادخواست الزام به تمکین
- سند ازدواج
- شناسنامه و کارت ملی زوج
- اجاره نامه یا سند مالکیت منزل که نشان دهنده دارا بودن شرایط زندگی مشترک برای زوجین است
- اظهارنامه رسمی و دعوت زوجه به تمکین
- استشهادیه محلی مبنی بر ترک منزل مشترک از طرف زن
الزام به تمکین در دوران عقد
دوران عقد دورانی است که از لحاظ شرعی و قانونی زوجین زن و شوهر محسوب میشوند اما از آنجائیکه زن حق حبس دارد میتواند از این حق خود استفاده کند.
اما اگر به میل خود اقدام به روابط زناشویی در این دوران نماید حق حبس وی ساقط شده و میتوان حکم الزام به تمکین علیه اون صادر کرد.
دادخواست مجدد الزام به تمکین
اگر در شرایطی به دلیل نبود ادله کافی یا عدم احراز عدم تمکین و یا فراهم نبودن شرایط زندگی مشترک دادگاه رای به رد درخواست مرد داده و پرونده مختومه میشود اما سوال اینجاست که آیا زوج دوباره میتواند دادخواست الزام به تمکین دهد یا دیگر نمیتوان چنین درخواستی را مطرح کرد؟
در پاسخ باید گفت که این امر،اعتبارامرمختوم نداشته و هرگاه ادله جدید یافت شود یا عدم تمکین مجددا حاصل شود مرد میتواند مجددا دادخواست الزام به تمکین دهد.
می توانید مطلب را به اشتراک بگذارید
مطالب مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید